Mostki termiczne – jak nie tracić ciepła przy oknach i na elewacji?

Mostki termiczne w szczególności w okresie zimowy to problem i spory wydatek. Aby skutecznie zmniejszyć rachunki, za ogrzewanie należy dobrze ocieplić budynek od zewnętrznej strony ściany. Jeśli praca nie zostanie wykonana z należytą dokładnością, mogą pojawić się mostki cieplne, a co za tym idzie duże straty ciepła. To właśnie przez mostki termiczne ciepło ucieka z domu, wskutek czego, zwiększają się koszty ogrzewania budynku.

Czym jest mostek termiczny?

Mostek termiczny czy też mostek cieplny to element przegrody budowlanej o znacząco wyższym współczynniku przewodzenia ciepła w porównaniu do sąsiadujących obok elementów.

Na skutek tego zjawiska przy innej temperaturze na zewnątrz i wewnątrz budynku, dochodzi do punktowego wychłodzenia przegrody. W miejscu powstawania mostków cieplnych temperatura ściany znacząco się obniża. Niestety zjawisko to niesie ze sobą duże ryzyko zawilgocenia ściany.

W budownictwie występują różne rodzaje mostków cieplnych takie jak: mostki liniowe, mostki punktowe, mostki materiałowe, mostki geometryczne, mostki konwekcyjne. Zazwyczaj jednak mamy do czynienia z jednym z dwóch rodzajów mostków cieplnych.

Pierwsze mniej inwazyjne nazywane są mostkami punktowymi. Oznacza to, że ciepło wydostaje się tylko przez dziurkę, szparkę czy inną przegrodę o małej powierzchni. Często występują w dachach czy ścianach. Są to miejsca na rury, śruby czy inne instalacje zamontowane w domu. Poprzez ten rodzaj mostku cieplnego straty ciepła są niewielkie i często pomijane w obliczeniach dotyczących strat ciepła.

Drugie niestety już bardziej znaczące w ogrzewaniu domu to mostki liniowe. Mogą on powstawać w bardzo wielu miejscach. Są to zakłócenia w otulinie termicznej występujące na określonej długości. Często spotykanymi liniowymi mostkami termicznymi są łączenia balkonów z wieńcem lub płytą stropową. Ważne jest również poprawne połączenie dachu i ciągłość izolacji termicznej. Wszelkie łączenia muszą być szczelne i precyzyjnie wykonane. Ze względu na przyczynę powstawania można podzielić je na konstrukcyjne i geometryczne. Pierwsze powstają, gdy zostaną podjęte złe decyzje przy wyborze materiałów np. gdy w ścianie jednowarstwowej nadproża okien zostaną wykonane tylko ze zbrojonego betonu. Geometryczne związane są z kształtem budynku. W tym przypadku powierzchnia dostarczania ciepła w narożnikach jest mniejsza niż powierzchnia oddawania ciepła, w takiej sytuacji mostki cieplne występują zawsze.

Dlaczego warto unikać mostków termicznych?

Niestety większe koszty ogrzewania w okresie zimowym to niejedyny problem, który mogą przysporzyć Ci mostki termiczne w domu. Zmniejszony komfort domowników i poczucie lecącego zimna z jednego rogu pokoju. Miejsca, w których izolacja jest naruszona bądź niepełna mogą przepuszczać wilgoć. Zniszczenie izolacji spowoduje powstanie większej ilości mostków termicznych, a co za tym idzie do pogorszenia się ówczesnych warunków domu. Mostki cieplne mogą narazić mieszkającą w domu rodzinę na potencjalną utratę zdrowia. Gdy warstwa izolacyjna zostanie naruszona, a wilgoć zacznie atakować Twoje ściany, to wytworzy się idealne miejsce do powstawania pleśni i grzybów. Wykwity te są niebezpieczne i mogą być przyczyną wielu poważnych chorób. Mostki termiczne prowadzą też do uszkodzeń elementów konstrukcji budynku. Konsekwencją tego są rysy i spękania na powierzchni ścian.

Gdzie najczęściej powstają mostki termiczne? 

Powstawanie mostków termicznych może mieć wiele przyczyn. W źle zaprojektowanym i wykonanym budynku kluczowe jest rozmieszczeni,  wielkość okien czy kształtowanie i orientacja budynku. Najbardziej narażone na powstanie mostków termicznych są miejsca, w których dochodzi do łączenia elementów. Do takich miejsc należą wcześniej już wspomniane połączenia dachów i ścian czy wieńce i nadproża.

Innymi problematycznymi strefami są ściany piwnic, wieńce stropu nad piwnicą, połączenie balkonu ze stropem czy miejsca osadzenia okien, czy drzwi. Warto sprawdzić, czy w Twoim domu nie ma żadnych szczelin, czy szpar, przez które może ulatywać ciepłe powietrze. Warto szukać miejsc, w których stara izolacja łatwo się kruszy czy odpada. Po zamknięciu drzwi bądź okien przyjrzyj się im dokładnie. Być może płaszczyzna drzwi nie pokrywa się z płaszczyzną fugi, bądź zawiasy są poluzowane. Do wykrycia innych miejsca, gdzie mogły powstać mostki termiczne, można użyć termogramu. To urządzenie umożliwia rejestrację promieniowania cieplnego emitowanego przez budynek, oraz dokładny pomiar jego temperatury. Po wykonaniu zdjęcia kamerą termowizyjną widać, którędy ciepło ucieka z budynku, poprzez zmianę koloru w tym miejscu. Jeśli jednak nie posiadasz specjalistycznego sprzętu, możesz użyć kadzidełek, które po podpaleniu wytwarzają nieszkodliwy dym. To właśnie on będzie poszukiwał najlepszego miejsca do ulotnienia, dlatego będzie kierował się do szczelin czy dziurek. Ważne jest jednak aby przed tym dokładnie zamknąć wszelkie okna i drzwi. Gdy na Twój dach spadnie duża ilość śniegu, warto rzucić na niego okiem. Jeśli zauważysz, że w którymś miejscu śnieg topnieje znacząco szybciej, warto zainteresować się tym miejscem. Jest to sygnał, że możesz mieć do czynienia z mostkami termicznymi.

Jeśli jednak nie posiadasz specjalistycznego sprzętu, możesz użyć kadzidełek, które po podpaleniu wytwarzają nieszkodliwy dym. To właśnie on będzie poszukiwał najlepszego miejsca do ulotnienia, dlatego będzie kierował się do szczelin czy dziurek. Ważne jest jednak, aby przed tym dokładnie zamknąć wszelkie okna i drzwi.

Jak zlikwidować mostki termiczne?

Niestety usunięcie mostków termicznych często okazuję się bardzo trudne bądź nawet niemożliwe. Lepiej zapobiegać niż leczyć, dlatego też tak ważny jest właściwie przygotowany projekt i równie dobre wykonanie. Jeśli dopiero planujesz budowę domu, koniecznie zadbaj o parę ważnych szczegółów. Po przygotowaniu projektu upewnij się, czy na pewno został on zrobiony dobrze i solidnie. Konstrukcja musi być szczelna i trwała, najlepiej prostokątna bez dużej ilości narożników czy łuków. Solidne wykonanie termoizolacji to kolejna złota zasada. Wszelkie zaniedbania i niedociągnięcia mogą się szybko odbić na energooszczędności domu. Wspomniane już nadproże musi zostać zamontowane szczelnie. Najlepiej, jeśli składa się ono z kilku belek, pokusić się o dodatkową warstwę izolacji termicznej. Komin, choć to często pomijana część domu, musi być dobrze zaizolowany. Powinien być dobrze połączony z dachem, aby ciepło nie mogło się przedostać przez żadną szczelinę. 

Lampy halogenowe to jedna z ostatnich rzeczy, które mogą przyjść do głowy, jeśli chodzi o stratę ciepła. Jednak im lampy są starsze, tym więcej ciepła może wydostawać się przez ich otwory. Z rzeczy już bardziej oczywistych, ale bardzo ważnych jest odpowiednie ocieplenie ścian budynku, odpowiednia izolacja elewacji to absolutna podstawa. 

Ocieplenie fundamentów, zainwestowanie w dobrej jakości styropian szybko Ci się zwróci z nawiązką. Warto postawić na sprawdzone produkty jak styropian firmy Kosbud. Izolacja i odpowiedni wybór okien i drzwi, czy dobrze postawiony mur to też sprawy, o których warto pamiętać. 

Izolacja termiczna domu

Po pierwsze, należy wybierać dobrej jakości materiały budowlane. Trzeba zadbać o warstwę izolacji cieplnej, która powinna tworzyć nieprzerwaną otulinę ściany zewnętrznej budynku. Niedopuszczalne są przerwy i przebicia warstwy izolacji. Niezbędne jest też użycie odpowiedniego kleju do płyt styropianowych. Ponadto, jeżeli po zakończeniu klejenia okaże się, że między płytami są szczeliny, należy je wypełnić pianką poliuretanową.

W wielu sytuacjach przyklejenie płyt termoizolacyjnych jest niewystarczające, aby uniknąć mostków termicznych często potrzebne są bardziej solidne mocowania styropianu. W większości przypadków pojawia się potrzeba wzmacniania połączeń poprzez użycie specjalnych kołków mocujących, które ze względu na swoją innowacyjną budowę zwiększają koszt prawidłowego wykonania  termoizolacji. Aby uniknąć dodatkowych wydatków, zaleca się (szczególnie w budynkach jednorodzinnych) montaż izolacji za pomocą klejów o wyższej sile  wiązania, które posiadają większą ilość plastyfikatorów i produkowane są na bazie białego cementu. Zastosowanie łączników jest obowiązkowe powyżej wysokości 9 metrów a o ich rodzaj i rozmieszczenie  określa projektant. Również liczba łączników musi być każdorazowo dostosowana do konkretnego budynku. Z reguły używa się 4-6 łączników mechanicznych na metr kwadratowy, wyjątkiem od tej reguły są narożniki oraz miejsca narażone na wiatry ssące. Sprawdzają się łączniki o specjalnej konstrukcji i tzw. „termodyble”, które umieszcza się w zagłębieniu, a po wbiciu trzpienia całość zatyka się krążkiem ze styropianu lub wełny. Takie rozwiązanie praktycznie eliminuje punktowe mostki termiczne pochodzące od łączników.

Jak uniknąć mostków termicznych?

Uniknięcie mostków termicznych jest niemożliwe w miejscu mocowania balkonu. Jednak wyróżnić można kilka metod, które są w stanie pomóc w redukcji ich negatywnych efektów. Poleca się wykonać (z obu stron płyty balkonowej) warstwę ocieplenia o jak najniższym współczynniku przewodności cieplnej, zaizolować krawędzie przy ścianie oraz wykończyć powierzchnię. Aby uniknąć mostków termicznych, niezbędne jest wzmocnione ocieplenie zamocowań balustrad, markiz, zadaszeń. Ryzyko powstania mostków cieplnych jest zdecydowanie większe w starszych domach niż tych niedawno wybudowanych.

Mostki termiczne to duży problem, którego nie można lekceważyć ponieważ powoduje on dużą utratę ciepła. Narastające poczucie zimna, czy grzyb, który może pojawić się w Twoim domu to bardzo zły znak, który szybko trzeba wyeliminować. Niestety nie zawsze całkowite pozbycie się problemu jest możliwe. Dlatego ważne jest postawienie sobie za priorytet dobre wyizolowanie i wyeliminowanie każdej możliwej szczeliny, już na etapie budowy. Wtedy Twoja rodzina będzie mogła cieszyć się ciepłym i bezpiecznym domem. Powstawanie mostków można wyeliminować, dobre ocieplenie ściany zewnętrznej, fachowa i rzetelna praca może sprawić, że mostki cieplne będą tylko określeniem, a nie istniejącym problemem.